Grafomotoriek en schrijfmotoriek
Schrijven is een complexe vaardigheid waar veel meer bij komt kijken dan op het eerste zicht lijkt. Het doet beroep op complexe motorische, cognitieve en perceptuele vaardigheden.
Schrijven groeit vanuit een aanvankelijk bewegingsspel en wordt aangeleerd in verschillende fasen:
- voorbereidend schrijven (3e kleuterklas - 1e leerjaar)
- aanvankelijk schrijven (1e en 2e leerjaar)
- voortgezet schrijven (3e, 4e, 5e, 6e leerjaar)
Aan de schrijfvoorwaarden wordt reeds gewerkt in de kleuterklas:
- grove motoriek
- fijne motoriek
- lateraliteit
- pengreep
- gedifferentieerde arm-, pols- en vingerbewegingen
- taalbeheersing
- zintuiglijke ontwikkeling
- visueel-ruimtelijke ontwikkeling
- visuo-motorische ontwikkeling
- oog-handcoördinatie
- voldoende intrinsieke motivatie
- voldoende executief functioneren
Deze voorwaarden zijn belangrijk, want als er niet voldaan wordt aan deze voorwaarden kunnen er problemen ontstaan, zoals:
- krampachtige en houterige bewegingen
- te veel of net te weinig druk op de pen
- moeite om binnen de liniatuur te schrijven
- schrijfpijn en kramp in vingers/hand
- omkeringen van letters
- problemen met het maken van lettersporen en/of verbindingen tussen letters
- slordig handschrift
- ...
Wanneer spreken we van schrijfproblemen?
- Als het handschrift niet of nauwelijks leesbaar is
- Als het tempo te traag is
- Als de schrijfbeweging niet kan worden aangeleerd en/of er pijn ontstaat bij het schrijven
! De oorzaken van de schrijfproblemen kunnen liggen op één of meerdere van de verschillende niveaus (motoriek, sensoriek, perceptueel, cognitief, gedragsmatig...).
Ergotherapie biedt ondersteuning in elke fase van de schrijfontwikkeling.